In een wereld waar alles de tijd en ontwikkeling zo snel gaat en waarin we het perfectionistisch leefstijl najagen, heerst de overtuiging dat het on-acceptabel is om een dag te hebben waarbij alles moeizaam lijkt te verlopen. Dagen worden geleidt met verschillende momenten op de dag waar het gevoel van geen energie, motivatie en focus overheersen.
Op willekeurige momenten treffen wij onszelf scrollend aan op de tijdlijn van een willekeurig Social Media kanaal, afvragend waarom we ons niet kunt aanzetten om te doen wat we eigenlijk zouden willen doen. Schrijven van een tekst, opstaan om te sporten, maken van een gezonde maaltijd of het lezen van boek.
Met enige regelmaat komen dergelijke gedachten en momenten voor. We zijn kritisch en teleurgesteld.
Het is een veelvoorkomend gevoel. Wanneer we ons afzetten tegen deze emoties, versterken we het negatieve zelfbeeld. We worden gefrustreerd om onze eigen frustraties. We keuren ons zelf af omdat we niet (optimaal) presteren, of nutteloze dingen aan het doen zijn.
Bijvoorbeeld tijdens het schrijven van een artikel kan er een situatie ontstaan waarbij ik mij bewust erger; waar blijven de woorden, waarom lukt het niet, ben ik wel goed genoeg, zitten mensen wel te wachten op wat ik te vertellen heb?
Als onbewuste reactie kan ik mij hier van afzetten door afleiding te zoeken met het lezen van andere artikelen of inspirerende verhalen. Ik begin de andere artikelen te bewonderen, erken anderen, plaats hen boven mijzelf en begin wederom te twijfelen aan mijn eigen kennis en kunde.
Het stemmetje in mijn gedachten krijgt de controle. Het praat met me, alsof ik dat stemmetje zelf ben. Het begint mij te leiden. Ik open mijn telefoon en scroll wat door mijn tijdlijn, of reageer direct op appjes die ik op dat moment ontvang.
Sta op, pak wat drinken en knuffel wat met de hond. Kijk weer naar mijn laptop en zie dat de woorden ontbreken. Er schieten gedachten door mijn hoofd. Anderen kunnen het toch veel beter? Wat heb ik nou te bieden? Wie zit er op mij te wachten? Ik kan beter stoppen. Ik erger mij mateloos en zelfacceptatie is ver te zoeken.
Het gevoel van het perfect willen doen is een veelvoorkomend gevoel, binnen steeds andere contexten.
In het perfect willen zijn, zit imperfectie verscholen. Perfectionisme kent dus een meta-perfectie (een imperfectie van de perfectie). Bij het streven naar perfectionisme ontstaat de overtuiging dat iets op dat moment niet goed genoeg is. Een perfectionist zal nooit erkennen perfectionistisch te zijn, omdat het een tegenstrijdigheid is.
Paradoxaal zorgt dit versterkende negatieve effect over ons eigen zelfbeeld voor minder effectiviteit. We raken nog sneller afgeleid of stellen doelen en taken uit.
In het dissociëren met de zelfafwijzing zit dus ook een meta-zelfafwijzing verscholen (een afwijzing van de zelfafwijzing). Net als het dissociëren met het perfect willen zijn.
Wees bereid om niet altijd perfect te willen zijn; dit lukt namelijk niet. Het is helemaal oké om ons zo te voelen. Feitelijk gezien, is hetgeen we iedere dag altijd doen niet zo perfect. Er zijn bepaalde momenten in de week waarin perfectie lijkt te bestaan, maar het merendeel is toch echt “gewoon”. Bij het schrijven van een artikel, memo of e-mail. Voeren van een gesprek, geven van een presentatie of uitwerken van een oplossing.
Of op een niveau hoger in het vinden en koesteren van onze verlangens op het gebied van werk en relaties.
Perfectie is een onnozel streven. Desalniettemin kunnen we er wel continu mee worstelen. We willen immers vergissingen en fouten voorkomen (in de angst voor afwijzing), goed uitzien (in de angst voor afwijzing) en gebrekkigheid vermijden (in de angst voor falen). Daarom 5 tips in het omgaan met perfectie:
- Accepteer imperfectie – het is goed om niet iedere seconden maar te hoeven leveren;
- Wees bewust van patronen en gedragingen;
- Onze eigenwaarde hangt niet af van onze prestaties, maar van wie we zijn;
- Creëer tijdloze bewuste gewoonten;
- Praat erover.
