Soms ontstaat er een gevoel, waarvan we eigenlijk geen idee hebben hoe het op dat moment in ons is ontstaan. We kunnen ons van heel positief naar negatief voelen, door een simpele trigger waar we op dat moment niet bewust van zijn. Een veelvoorkomende reactie, is een negatieve reactie gericht op de ander. Vaak gebeurd dit onbewust.
Een tijdje geleden leerde ik een mooie les aan de hand van twee situaties die met mij gedeeld werden. Ik hoop dat deze voorbeelden jou net zo kunnen inspireren als dat ze mij deden.
Situatie 1:
Laatst kwam ik iemand tegen die een negatieve ervaring in mij opriep. Het is een gecompliceerde, oncomfortabele situatie. Ik voelde me eerst neutraal, niet goed en niet slecht. Het zien van deze persoon, veranderde mijn gevoel – ik voelde me teneergeslagen, onzeker.
Ik was zelfs verbaasd over deze plotselinge verandering, dat ik op dat moment eigenlijk geen bewust besef had. Deze persoon zag aan mijn blik dat er wat speelde. Diegene vroeg daarom ook heel terecht: “Is er iets?”, “Kan ik iets voor je doen”.
Het was overduidelijk dat er wat speelde, maar de onwetendheid legde me lam om te vertellen wat er nou werkelijk gebeurde – waardoor ik zei: “Niks”, “Het gaat inderdaad niet helemaal oké, maar laat me maar”. Ik keek er een beetje boos bij, verwijtend. Alsof ik diegene het kwalijk nam dat ik me zo voelde.
Dat was ook zo. Want na kort wat woordenwisselingen sprak ik uiteindelijk uit dat het zien van diegene, de trigger was voor hoe ik mij op dat moment voelde. Ik nam het die persoon kwalijk, niet bewust, ook niet met die woorden, maar mijn houding en mijn gedrag zorgde ervoor dat de ander zich onterecht begon te verontschuldigen.
Ik was kort alleen en begon met veel nieuwsgierigheid af te vragen wat er nou zojuist gebeurde met mij en mijn bewuste- en onbewuste handelen. Ik realiseerde me inderdaad op dat moment, dat ik iemand anders verantwoordelijk stelde voor mijn gevoel en emoties. Dat ik niet letterlijk uitsprak dat het schuld is van de ander was niet eens nodig. De woorden die ik zei en de houding die ik aannam waren al voldoende.
Met dit inzicht heb ik een paar minuten later mijn excuses aangeboden. Er was een bepaalde leegte in mij, die bij het zien van deze persoon werd getriggerd. Het gat zou ik vroeger kunnen toedekken met de aandacht van de ander, maar nu niet meer. Het gevoel dat ontstond, was het gevolg van mijn denken, en niet van die persoon. Het is onterecht, om de ander schuldig te maken van mijn gevoel.
We zijn als individu zelf verantwoordelijk voor het gevoel en het handelen dat daardoor ontstaat.
Situatie 2:
Tijdens een sessie met een individu kreeg ik onderstaande terug.
In een cirkel van mooie mensen, met allemaal hun eigen probleem, ontstond er een onverwachte situatie.
Bij de vorige cirkel zagen wij dat er één persoon in de groep zichzelf wat afzonderde van de rest. Duidelijk was deze persoon aangrepen door iets, maar wilde daar niet over praten. De persoon in kwestie kreeg wel regelmatig de vraag of er iets was wat diegene graag zou willen delen? Reactie was afwijzend, lichtelijk afkeurend, zonder te weten waarom.
Het was een onaangename sfeer, waarbij de groep en de state waarin iedereen zich bevond niet positief was. Er werd gevraagd of iemand behoefte had om een situatie te delen, bijvoorbeeld over iets wat diegene had meegemaakt. Iedereen bleef stil, wat redelijk afwijkt van andere cirkels. Daarop nam ik de mogelijkheid om iets te delen over waar ik op dat moment mee zat (wat niks met de situatie van daarvoor te maken had).
De week daarop volgde de volgende cirkel. De persoon in kwestie wilde graag wat zeggen. Diegene richtte zich tot mij, en gaf aan teleurgesteld, boos en verdrietig te zijn. Het was namelijk niet oké dat ik de regie nam bij het ‘vragenrondje’, want het was toch duidelijk dat ik aangegrepen was, zei de persoon in kwestie.
Waarop ik moest huilen. Ik begreep niet waarom, maar ik voelde me aangevallen. Mijn reactie was naast de emoties een tegenaanval – de eigenwaarde en hoge mate voor angst voor afwijzing werden hier overduidelijk getriggerd.
Los van het feit dat het interessant is om te weten wat de reden is achter bovenstaande gedragingen, is er ook nog een ander probleem zichtbaar.
Die persoon had inderdaad de verantwoordelijkheid moeten nemen, en delen wat er op dat moment speelde. Je kan nooit verwachten van een ander jou volledig te begrijpen, om zien wat jij ziet en voelen wat jij voelt. Het wordt nog lastiger, als de ander niet verteld wat er is. Toch is het heel normaal dat deze situaties vaak voorkomen; in het dagelijks leven, in relaties, op kantoor of in vriendenkringen.
Het onbewuste nam hier duidelijk de regie en maakte de ander verantwoordelijk voor het eigen gevoel. Achteraf helpt rationaliteit de situatie evalueren, maar dan komt er ook een hoop zelfafwijzing bij kijken. Bewustzijn helpt je bij het voorkomen van deze situaties, door eerder te signaleren in het lichaam waar het gevoel vandaan komt en te begrijpen waarom iets ontstaat. Wat zit er achter dit gevoel? Waarom handel ik zoals ik handel?
