In de samenleving krijgt spiritualiteit voor steeds meer mensen betekenis. In de jaren 70 waren het met name ‘specifieke groeperingen’ die zich bezig hielden met spiritualiteit. Later in de jaren 80 en 90 zwakte dit af, maar sinds een aantal jaren speelt dit onderwerp weer op. Nu echter niet in ‘specifieke groeperingen’, maar veel breder in de samenleving.
Toch zijn er nog genoeg mensen die denken bij het woord spiritualiteit aan vrouwen of mannen in paarse gewaden, naakt dansend onder de volle maan, zoekend naar antwoorden waarop alleen zij die echt ‘verlicht’ zijn een antwoord kunnen vinden. Een soort diepgaande religie, waarbij het geloof in een onverklaarbare natuur verder reikt dan hemel en aarde.
Waar met onuitputbare energie wordt gekeken naar de stand van de sterren, voeten ingepakt met geitenwollensokken en levend in een kamer vol met benauwende wierook en gongs klinkend op de achtergrond. Niks mis mee overigens, want zij die dit prettig vinden doen dit op hun manier en zij die hier niet in willen verdiepen doen er vervolgens niets mee – er is geen goed of fout.
Wat is spiritualiteit?
Er zijn nogal wat verschillende opvattingen over het woord spiritualiteit. In de maatschappij is spiritualiteit een zeer ruim begrip, waar dan ook verschillende betekenissen aan worden gegeven. En dat is ook helemaal oké. Naar mijn inziens is het mooie aan spiritualiteit namelijk dat een ieder dat lekker op zijn of haar eigen manier moet doen en interpreteren.
Daarom probeer ik het zo dicht mogelijk bij mijzelf te houden door te omschrijven wat spiritualiteit voor mij is (en betekend).
Voor mij betekend spiritualiteit de relatie tussen het bewustzijn (van mensen) en de aarde. Dit verklaard voor mij ook waarom spiritualiteit steeds breder wordt gedragen in onze samenleving. De relevantie van bewustzijn naar klimaat en natuur neemt alsmaar toe.
Of we het nou belangrijk vinden of niet; we kunnen er niet meer omheen. Spiritualiteit kan betekenis geven aan het denken, in relatie tot de aarde, waarbij klimaat en natuur een essentieel positie inneemt.
De betekenis van het woord spiritualiteit stamt af uit het Latijns, waarbij ‘Spiritus’ geest betekend. In religies wordt spiritualiteit als een belangrijk deel van hun religieuze ervaring gezien.
Ik kijk hier met een niet religieuze, maar meer ‘moderne’ bril naar. Bij spiritualiteit gaat dus over het bewust zijn van mijn eigen denken; het bewustzijn. Waarbij we het denken en het voelen, die mogelijk al een oorsprong kennen van onze eerste levensjaren, leert herkennen en verklaren. Over het vinden van zingeving; zoeken naar betekenis van onze rol op deze aarde?
Of wellicht wat minder ‘vaag’: Welke toegevoegde waarde wil ik graag leveren? Het gaat over energie (Chakra’s, immers alles in het leven is wat mij betreft terug te redeneren naar energie) en Dharma (vredig en gelukkig kunnen leven).
95% van onze gedragingen (verwerken van informatie tot een reactie van doen/denken) zijn onbewust. Dat betekend dus dat we slechts 5% bewust doen. In het verwerken van informatie is dat ook maar goed, want het onbewuste is namelijk automatisch (in de psychologie wordt dit proces Systeem 1 denken genoemd).
System 1 denken, wat dus automatisch is, gaat met snelheden die vergelijkbaar zijn met de snelheid van het licht en kosten de mens dus weinig energie. Bewust denken (Systeem 2), gaat een stuk langzamer en consumeert juist meer energie.
Bewust zijn van het denken kost de hersenen dus meer energie en we kunnen ons voorstellen dat het wenselijk is dat wij als mens in staat zijn om automatisch te kunnen denken. Daarentegen vinden er binnen dit automatisch denken overtuigingen en verwachtingen plaats die zorgen voor bepaalde patronen of keuzes. Dit hoeft niet altijd wenselijk te zijn. Met bepaalde spirituele oefeningen train ik mijn bewuste, waardoor ik beter in staat ben om mijn aandacht bewust te sturen.
Het gaat mij betreft dus over het bewust ervaren, beleven en doorleven. Door bewust te zijn van waarden, overtuigingen of verwachtingen kom ik in een verbinding met mijzelf en ervaar ik rust en helderheid. Dit doe ik bijvoorbeeld door het herkennen van onbewuste dieperliggende patronen, herinneringen en gedragingen die mijn zelfacceptatie, compassie en zingeving kunnen belemmeren.
Spirituele ontwikkeling; kan ik mij spiritueel ontwikkelen?
Ik ben geen spiritueel leider om te bepalen of jij of iemand anders zich spiritueel kan ontwikkelen. Ik vraag me tegelijk af of er überhaupt iemand is die kan bepalen of jij je spiritueel kan ontwikkelen. Naar mijn inziens is het namelijk niet iemand die dat zal kunnen bepalen, maar is dat diegene zelf; in zijn of haar eigen tempo.
Ik kan je wel vertellen met welke stappen voor mij geholpen hebben. Niet om meer “spiritualiteit” te ervaren; want dat is voor mij puur een verzamelwoord, maar om meer helderheid, rust, compassie, zingeving en zelfliefde te ervaren:
- Creëer een vaste, het liefst vroege, ochtendroutine met meditatie;
- Neem bewust tijd voor jezelf – heel belangrijk!;
- Ontwikkel een natuurlijke vorm van zelfreflectie (let op; dit kost veel tijd en oefening – het is namelijk vaker zelfafwijzing, dan zelfliefde);
- Lees boeken, met voorkeur non-fictie en over zelfbewustzijn;
- Retraites waar mensen zijn die bewust bezig zijn met het bewustzijn en daar ondersteuning bij krijgen van mensen die bewuste en gerichte vragen stellen;
- Wandel met regelmaat door de natuur – natuurlijke kleuren, frisse lucht en een bepaalde vorm van stilte verhogen de energie en creativiteit van de individuen. Naast rust, brengt dit je als persoon wat extra’s;
- Last but definitely not least: sport (en beweeg) met regelmaat! Sporten verbetert o.a. je motoriek en cognitieve vaardigheden. Dit verhoogt vervolgens je energielevel en zelfvertrouwen.
Het bewust bezig zijn met je eigen spiritualiteit (geest) vergt tijd en focus, maar geeft je rust, vrede en helderheid in je denken en doen. Dit brengt mij op persoonlijk en ook zeker op zakelijk gebied enorme voordelen.
Spiritueel Narcisme
Spiritualiteit kan een narcistisch karakter hebben. Het effect kan namelijk ontstaan dat men in een bepaalde bubbel terecht kan komen waarin duurzame ontwikkelingen worden doorgemaakt, waardoor de overtuiging is ontstaan dat het begrip voor geest en lichaam beter ontwikkeld is dan van anderen.
Je kan je meer gewaar worden van hetgeen gebeurd om en binnen in je. Terwijl spiritualiteit naar mijn inziens je juist dichterbij de ander en jezelf kan brengen, kan het helaas ook zorgen voor een afscheiding.
Een bepaalde overtuiging kan – in zekere mate – bij mensen die met spiritualiteit bezig zijn ontstaan, namelijk dat zij het leven uiteindelijk beter begrijpen. Vanuit alle spirituele reizen die zijn doorgemaakt, kan het zijn dat je het gevoel hebt het licht te zien; terwijl anderen denken dat je tegen de lamp aan bent gelopen.
